Het is heel normaal dat honden angstig zijn of agressie tonen. Naar schatting is zo’n 70% van de gedragsproblemen bij honden toe te schrijven aan één of andere vorm van angst, aldus het Journal of Veterinary Behavior.
Veel van deze gedragsproblemen bij honden kunnen worden verbeterd als de darmflora in balans is. Dat klinkt wellicht een beetje vreemd, dat de bacteriën in de darmen van je hond de gemoedstoestand en dus het gedrag van je hond kunnen beïnvloeden. Er zijn echter steeds meer onderzoeken en dus aanwijzingen die laten zien dat de darm de hersenen beïnvloedt.
Darmen en hersenen communiceren met elkaar. Een hond met een darmflora dat uit balans is, is daardoor een stuk chagrijniger dan een hond waarvan de darmflora wel in balans is, zo blijkt uit talrijke onderzoeken. Hoe dit werkt, legt dit artikel uit.
Spijsverteringskanaal hond
Een van de meest belangrijke taken van het spijsverteringsstelsel is – zoals de naam het al zegt – het verteren van spijs. Eten en drinken dus. Om voedsel te kunnen verteren en er brandstof voor het lichaam van te maken, werken allerlei verschillende micro-organismen in het lichaam heel hard samen. Dit wordt de darmflora genoemd.
Daarnaast speelt de darmflora een zeer grote rol in het immuunsysteem, reguleert het de stofwisseling en – zo blijkt dus uit nieuwe onderzoeken – helpt het je gezond van geest te houden. Dit laatste blijkt uit diverse onderzoeken onder mensen én dieren.
Gezonde darmen, gezonde geest
Tijdens deze studies zijn belangrijke verbanden gevonden tussen een gezonde darmflora en een gezonde geest. Een darmflora die uit balans is, blijkt de emoties te beïnvloeden en kan zelfs een rol spelen bij psychologische stoornissen. Denk hierbij aan angst en depressie.
Uit onderzoeken naar deze relatie tussen de hersenen en de darmflora bij honden is gebleken dat deze kleine organismen in de darmen ook de emoties van honden beïnvloeden en hierdoor angst en agressie in de hand kunnen werken.
Communicatie tussen darmbacteriën en hersenen
Maar hoe werkt dat dan precies?
Darmbacteriën maken bepaalde chemicaliën aan die via de zenuwbanen en hormonen in het lichaam communiceren met de hersenen. Deze verbinding tussen de darm en de hersenen wordt de Darm-Hersen-As genoemd.
Bij klinische studies bij mensen is gebleken dat de darmbacteriën berichten naar de hersenen versturen. Dit worden dan weer ‘chemische berichten’ genoemd. Deze berichten kunnen een grote invloed hebben op iemands stemming.
Hierbij is het wel belangrijk om te weten dat de effecten van deze chemische berichten afhankelijk zijn van de samenstelling van de darmflora. Want ieder micro-organisme in de darmen maakt weer andere chemicaliën aan. Zo kan het ene bericht een kalmerend effect hebben, terwijl een ander bericht bij een darmflora die uit balans is juist angst en depressie kan bevorderen.
Heel veel van de meest voorkomende soorten bacteriën in onze hondenpoepmonsters zijn flink verschillend als je kijkt naar agressieve en niet-agressieve honden.
Zie onderstaande afbeelding.
In de poep van honden zitten allerlei kleine beestjes (bacteriën) die ze kunnen onderzoeken.
Toen de onderzoekers dit deden, zagen ze dat er verschillen zijn tussen de bacteriën bij agressieve honden en niet-agressieve honden. Sommige van deze bacteriesoorten komen vaker voor bij de ene groep dan bij de andere.
We gebruikten een speciale techniek (metacoder heattree) om dit te bekijken. In de afbeelding die we maakten, staan bolletjes voor soorten bacteriën en lijntjes die laten zien hoe ze met elkaar te maken hebben. Hoe groter het bolletje, hoe meer bacteriën van die soort er zijn. Kleuren laten zien welke bacteriën meer voorkomen bij agressieve of bij niet-agressieve honden: donkergroen betekent veel bij agressieve honden en donkerbruin betekent veel bij niet-agressieve honden.
Om deze informatie te begrijpen en te laten zien, gebruikten ze iets dat een "metacoder heattree" wordt genoemd.
Stel je voor dat dit een soort stamboom is, maar dan voor bacteriën. Elke tak van de boom vertegenwoordigt een groep bacteriën en hoe groter of donkerder gekleurd de tak, hoe meer van die bacteriën er zijn.
In dit geval laten de kleuren in de boom zien of bepaalde bacteriën meer voorkomen bij agressieve of niet-agressieve honden. Als een tak bijvoorbeeld groen is, betekent dit dat deze bacteriën meer voorkomen bij agressieve honden. Als het bruin is, zijn er meer van die bacteriën bij niet-agressieve honden.
Kortom, ze hebben een visuele, kleurrijke boom gebruikt om te laten zien hoe de bacteriepopulaties verschillen tussen twee groepen honden.
Laten we de studie en de onderzoeksresultaten eenvoudig maken:
De onderzoeksresultaten laten zien dat er een verband lijkt te zijn tussen agressief gedrag bij honden en de bacteriën in hun darmen.
Bijvoorbeeld, de mix van bacteriën verschilt als ze kijken naar agressieve en niet-agressieve honden. Ook zijn bepaalde bacteriën meer of minder aanwezig als we de twee groepen vergelijken.
Dit is interessant en belangrijk omdat het drie mogelijke ideeën geeft:
a) Agressieve honden hebben iets anders in hun darmen wat invloed heeft op de bacteriën daar;
b) De samenstelling van de darmbacteriën kan invloed hebben op het gedrag van de hond;
c) Er is een andere factor die zowel het gedrag als de darmbacteriën beïnvloedt bij agressieve honden.
In de toekomst willen de onderzoekers onderzoeken of deze bevindingen ook gelden voor andere groepen honden en uitzoeken welke van deze mogelijkheden waar is.
Ook willen ze grotere groepen honden bestuderen, meer verschillende lichamelijke aspecten meten om te zien wat specifiek met agressie te maken heeft, en bekijken of bepaalde bacteriën kunnen helpen om agressie te verminderen.
Ze willen ook dieper in de functie van de darmbacteriën duiken om te zien hoe ze precies samenwerken met agressief gedrag.
Darmberichten en het welzijn van de hond
De meeste onderzoeken naar de communicatie tussen darmbacteriën en de hersenen behandelen de resultaten bij zoogdieren.
Voor de hondenliefhebbers is dat extra fijn, want deze onderzoeken geven duidelijke resultaten voor de gezondheid.
Allereerst zijn er veel onderzoeken met muizen die bepaalde probiotische bacteriën gevoed kregen.
Het ging hier om Lactobacillus en Bifidobacteriën.
Hierbij werd direct gemeten dat de darmen chemische berichten naar het hersendeel stuurden waar de emoties worden gereguleerd. De bacteriën stuurden vooral kalmerende berichten, waardoor angst bij deze muizen aanzienlijk verminderden.
Nu zijn muizen geen honden, maar een gezonde darmflora kan ook voor hen goede gevolgen hebben voor hun emotionele welzijn. Dit blijkt weer uit andere onderzoeken.
Een belangrijke studie voor deze conclusies werd uitgevoerd in dit onderzoek onder 31 vechthonden die in beslag waren genomen uit een huis waar illegale hondengevechten plaatsvonden.
Onderzoekers namen monsters uit de ontlasting van deze honden en deelden de honden op in twee groepen: honden die duidelijk agressie vertoonden en honden die niet agressief waren tegenover de andere honden.
Na een grondige analyse van de darmflora ontdekten de onderzoekers iets belangrijks: in de ontlasting van de zeer agressieve honden vonden zij hogere concentraties van bepaalde bacteriën in de darmflora die bij de andere groep niet zo hoog aanwezig was.
De onderzoekers concludeerden daaruit dat bepaalde soorten bacteriën in de darmflora in verband gebracht kunnen worden met angst en dus ook de daaruit vloeiende agressie. Door de darmflora te veranderen met probiotica werden de agressieve honden namelijk een stuk rustiger.
Kan Probiotica voor je hond je helpen?
Kunnen probiotica voor honden helpen om angst en agressie te verminderen?
Hoewel de darmflora van een hond een steeds veranderd ecosysteem is dat wordt beïnvloed door vele factoren (voeding, medicijnen, leefomgeving, leeftijd), zijn er steeds meer aanwijzingen dat probiotica kan helpen om de darmflora te beïnvloeden en daarmee angst en agressie bij je hond te verminderen.
Probiotica kan zelfs ontstekingen en huidallergieën wegnemen en daarnaast algehele gezondheid van je hond verbeteren.
We weten dat probiotica en een gezonde darmflora van belang zijn in talloze fysieke en psychologische processen van je hond (en van jezelf).
Andere voeding hond kan helpen
Naast probiotica is het ook goed om eens te kijken of je hond niet toevallig een stofje mee krijgt in de voeding waar hij allergisch voor is. Uit een andere studie, waarvan de resultaten zijn gepubliceerd in het Journal of Veterinary Behavior, kwam naar voren dat een hond na een glutenvrij gehydrolyseerd eiwitdieet een stuk minder agressief was, dan daarvoor.
Het dieet hielp de hond om emotioneel ook in balans te raken. De hond had twee keer een terugval in zijn eerdere agressieve gedrag. Dit was ook direct terug te leiden op de voeding: hij had een ander dieet gekregen. Zodra de hond weer het glutenvrije dieet kreeg voorgeschoteld, werd hij binnen vier dagen een stuk rustiger en dus minder agressief.
Dit was een studie met één hond, maar geeft wel aan dat voeding een belangrijke rol speelt in het emotionele welzijn van je hond.
Lees ook eens het artikel ‘De relatie tussen de darmen én het gedrag van je hond’ voor meer informatie over de relatie tussen een gezonde darmflora en een gelukkige hond.
Bronnen:
- https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/19490976.2018.1460015
- https://www.animalbiome.com/blog/dog-anxiety-aggression-and-links-to-the-gut#:~:text=Their%20conclusion%20was%20that%20certain,sometimes%20linked%20to%20aggressive%20behaviors.
- https://peerj.com/articles/6103/?fbclid=IwAR2t8mcIz6nt30CsixzmuVeu7imhiOBquNUUs0uI4eugFleNY9zAnhtuxJs