Teken bij honden zijn helaas een steeds veel voorkomender probleem.
Als hondenbezitter heb je er allemaal mee te maken en je wordt niet vrolijk van deze enge beestjes op je viervoeter. Helemaal omdat een teek problematisch kan zijn en verschillende ziektes - zoals de ziekte van Lyme - kan veroorzaken.
Het aantal teken in Nederland groeit (helaas) gestaag, evenals het aantal besmette teken. Zij kunnen gastheer zijn van verschillende ziekteverwekkers.
Het liefst wil je natuurlijk voorkomen dat je viervoeter een teek oploopt. Ook hier geldt voorkomen is beter dan genezen, maar helaas gebeurt het zo nu en dan dat deze nare parasiet je hond bijt.
In dit artikel lees je hoe JIJ teken kunt voorkomen en als je hond dan helaas toch een teek oploopt hoe je deze teek moet verwijderen én wat je vooral ook niet doen!
WAAR EN WANNEER KOMEN TEKEN VOOR?
Wie denkt dat mensen en dieren tekenbeten alleen in het bos oplopen, komt bedrogen uit...
Uit onderzoek van De Natuurkalender blijkt dat ongeveer één derde van de tekenbeten gewoon in de tuin wordt opgelopen!
Verder komen deze ziekteverwekkers bijna overal voor: in duingebieden, parken, beschutte weilanden en op heidevelden.
Teken zitten voornamelijk op hoge grassen, struiken, varens, mossen, tussen dode bladeren en bosplanten.
Van daaruit stappen de volwassen teken over (laten zich vallen) op dieren en mensen. In tegenstelling tot wat veel mensen denken kunnen teken niet springen.
Omdat ze maar enkele millimeters groot zijn, zijn ze nauwelijks zichtbaar. Zeker niet tussen de haren van je viervoeter. Let dan ook op! Als een volwassen teek zich heeft vastgebeten, start zijn bloedmaaltijd en gaat hij bloed zuigen. Hij laat meestal na een dag of vijf vanzelf weer los.
Een teek kan variëren in grote van (1 mm) tot (1 cm). Er zijn diverse stadia in de levenscyclus van de teek. Kort samengevat: de volwassen teek - het vrouwtje - legt eieren. De eieren komen uit en worden larven (6 potig), na een bloedmaaltijd (het nestelen in de huid en het zuigen van bloed) gaan deze over in een nymfe (8 potig). Wanneer de nymfe een bloedmaaltijd heeft gehad, dan onstaat de volwassen teken (8 potig).
Nog een ongelukkig feitje: zodra het buiten warmer weer wordt, warmer dan 7°C, worden deze nare beestjes actief. Dat betekent dat je al vanaf het vroege voorjaar tot en met het najaar alert moet blijven op teken. Zelfs tijdens een zachte winter kunnen ze nog actief zijn… Helaas moet je tegenwoordig dus het hele jaar bedacht zijn op deze nare beestjes.
In onderstaande afbeelding zie je op basis van de maandelijkse tekenvangsten (naar aanleiding van het Natuurkalender programma) in welke maanden de teek hond zich het beste ontwikkelt.
De meeste tekenbeten vinden in Nederland logischerwijs dan ook plaats in de volgende maanden (met doorgaans warmer weer):
Tip: Gedurende deze periode van het jaar kan het niet wandelen in een risicogebied waar veel teken zitten helpen om je hond te beschermen.
Controleer je hond op teken
Het is altijd belangrijk om de huid en vacht van je hond na elke wandeling te controleren, zodat je de kans op een infectie zo klein mogelijk houdt.
Teken zitten vaak bij de oren, op de kop en in de nek, onder de staart, de poten en tussen de tenen.
Als je dus oplet, bestaat er een goede mogelijkheid dat je die “nare bloedzuigers” uit de vacht van je hond kan plukken én kan verhinderen dat je lieve viervoeter wordt gebeten! Het duurt gemiddeld 24 uur voor een teek zich vastbijt.
Ontdek je een teek dan is het zaak deze zo snel mogelijk wordt verwijderd.
En vergeet ook niet jezelf te controleren!
Hoe verwijder je een teek bij een hond?
Heeft je hond teken opgelopen? Verwijder deze dan zo snel mogelijk!
Hoe eerder deze nare beestjes worden verwijderd hoe beter, om de kans op een infectie zo klein mogelijk te houden. In het algemeen wordt aangenomen dat de mogelijkeid op besmetting laag is gedurende de eerste 12 uur, daarna loopt het risico op besmetting op. Het is dus zaak de teek zo snel mogelijk te verwijderen.
Maar... het is belangrijk dat het verwijderen wel op de juiste manier gebeurt.
Bij het verkeerd verwijderen wordt risico op overdracht van ziekteverwekkers vergroot.
Niet alle teken zijn geïnfecteerd. In Nederland kwam uit het laatste tekenonderzoek van het RIVM dat gemiddeld 20-30% van de teken geïnfecteerd zijn met de Borrelia-bacterie, de bacterie die de ziekte van lyme veroorzaakt, maar ze kunnen ook drager zijn van andere ziekteverwekkers.
Bij het verwijderen van een teek is het van belang dat je zeer secuur te werk..
Als een teek namelijk op de verkeerde manier wordt verwijderd kan hij zijn maaginhoud dumpen inclusief schadelijke bacteriën en virussen door als het ware “over te geven”.
Tips bij het verwijderen van teken:
- Gebruik bij het verwijderen van een teek geen middeltjes zoals alcohol, vuur of hitte, of zeep, maar gebruik een zogenaamde tekenpen om de teek weg te halen!
Er wordt soms geadviseerd om de teek te bedwelmen met alcohol, voordat je hem verwijdert. Dit moet je juist niet doen!
Eigenlijk alle methoden waarbij de teek wordt geïrriteerd, vergroten het risico dat de teek juist extra speeksel produceert of maaginhoud opbraakt, waarin zich ziekteverwekkers zouden kunnen bevinden.
- Om een teek te verwijderen pak je deze vast bij de kop, zo dicht mogelijk bij de huid worden. Vooral kleine teken en volgezogen teken zijn vaak lastig te verwijderen;
- Trek niet aan het achterlichaam van de teek, dan scheurt het doormidden!
- Knijp ook niet in het achterlichaam van de teek en trek de teek voorzichtig recht omhoog.
Doe je dit met de hand, dan is het voordeel dat je de teek goed aanvoelt, je kan de teek makkelijk zo dicht mogelijk bij de huid pakken waar hij zich heeft vast gebeten en je kan hem met de juiste hoeveelheid kracht verwijderen.
Het nadeel is alleen dat als de teek erg klein is, het veel lastiger is om hem te verwijderen en dit dus mogelijk niet goed lukt.
Er is redelijk wat onduidelijkheid over het verwijderen van teken.
Sommige mensen zeggen dat een teek absoluut niet moet worden gedraaid, terwijl andere menen dat de teek alleen moet worden gedraaid, en er niet aan moet worden getrokken.
Teken schroeven zich niet vast. Volgens parasietenexperts kan de teek er het beste rechtstandig uitgetrokken worden.
Teek verwijderen met tekentang
Ons advies is dan ook om een teek te verwijderen met een speciale tekenverwijderaar (bijvoorbeeld een tekentang/tekenpincet/tekenkaart) van goede kwaliteit.
Je hebt twee gebruikelijke manieren voor het weghalen, namelijk:
- de tekenpen;
- de tekentang / tekenhaak.
Wij – van Happy Dog Academy – geven de voorkeur aan de tekentang in plaats van de tekenpen, omdat je bij het weghalen van de teek met de tekenpen soms het lichaam achterlaat.
Er zijn een diverse tekentang producten die veel worden verkocht:
Onze persoonlijke favoriet is de O’Tom tekenhaak.
Vanwege de twee formaten tekenhaakjes kun je kiezen welke tekenhaak je neemt bij het weghalen van een teek. Dit zorgt ervoor dat je ook een kleine teek in een mum van tijd hebt weggehaald.
Zie hieronder in de video de werkwijze van deze tekenhaak:
Het verwijderen van een teek bij je hond mislukt
Wat nu als je de teek bij je hond niet goed verwijdert?
Wanneer je de teek er niet goed uit trekt, omdat hij te klein is of omdat je zijn lichaam van de kop trekt, waardoor de kop in de huid blijft zitten, moet je het plekje even monitoren.
Meestal valt de kop vanzelf uit de huid, maar als de monddelen van de teek achter blijven in de huid kan de plek geïnfecteerd raken en kan er een abces ontstaan.
Wond na tekenbeet hond
Wat te doen nadat je de teek hebt verwijderd?
Na het weghalen van de teek kan je de plek bijvoorbeeld met alcohol ontsmetten.
Gebruik vóór het verwijderen geen ontsmettingsmiddel omdat de teek hierdoor zijn maaginhoud kan dumpen inclusief bacteriën en virussen. De bacteriën mengen zich op deze manier in de bloedbaan van het lichaam van je hond.
Als je de teek eruit hebt gehaald, dan kun je het beste de plek rond de huid een paar weken monitoren.
Het kan zijn dat de plek op de huid lichtelijk rood en geïrriteerd is van de beet. Dit trekt na een paar dagen weg.
Noteer de datum van het ontdekken van de teek op de huid zodat je dit allemaal kunt controleren.
Mocht er een rode ring op de huid van je hond komen, dan is het mogelijk dat hij besmet is geraakt door de ziekte van Lyme.
Een bezoek – op korte termijn – aan de dierenarts is dan noodzakelijk en aan te raden om je viervoeter te controleren en mogelijk te behandelen tegen de ziekte van Lyme.
Ziekten door teken overgebracht
Teken kunnen diverse ziektes bij zich dragen die zij kunnen overdragen naar mens én dier door een beet.
De ziekte van lyme
De bekendste teken-overdraagbare ziekte in Nederland is de ziekte van Lyme.
Eén op de vijf teken is besmet met de Borrelia bacterie, die de ziekte van Lyme kan overdragen.
Een hond met Lyme zal binnen enkele dagen op de ziekte reageren. Bij katten is de ziekte van Lyme overigens vrij zeldzaam.
De meest voorkomende symptomen gewrichtsontsteking, dat zich uit in plotselinge kreupelheid en pijn aan de gewrichten.
Andere verschijnselen van de ziekte van Lyme kunnen zijn:
- de plek waar de teek zich heeft vast gebeten zwelt op;
- de plek gaat irriteren;
- er komt een rode ring om de plek van de beet;
- koorts;
- verlies van eetlust.
Naast de Borrelia bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt, is in Nederland gemiddeld één op de drie teken besmet met een andere overdraagbare ziekteverwekker.
Deze groep bestaat uit verschillende bacteriën, een parasiet en een virus.
Naast Lyme, kunnen deze nare beestjes in Nederland ook de ziekten Babesiose, Ehrlichiose of het TBE virus (oftewel teken-encefalitis) overbrengen.
De ziekte Babesiose
De ziekte Babesiose kan maar door 2 soorten teken (de Dermacentor reticulatus en Rhipicephalus sanguineus) worden overgedragen.
Hoewel deze teken vroeger niet in Nederland voorkwamen maar alleen in het buitenland, zijn ze door onze zachte winters inmiddels wel in Nederland gesignaleerd.
Met name de Dermacentor reticulatus zien we steeds vaker en heeft de bijnaam ‘hondenkiller teek’.
Zonder behandeling overlijden veel honden aan deze ernstige ziekte Babesiose overgebracht door Dermacentor reticulatus. De parasieten nestelen zich in de rode bloedcellen van de hond, dit leidt toe dat deze openbarsten (hemolyse). Doordaat de rode bloedcellen beschadigen ontwikkelt een hond met Babesiose vaak bloedarmoede.
Twijfel je of je hond besmet is en daardoor een ziekten heeft opgelopen? Aarzel dan niet en neem contact op met de dierenarts!
De dierenarts kan dan onderzoek doen en behandeling door de dierenarts kan wellicht noodzakelijk zijn.
Middel tegen teken hond
Wat is de BESTE behandeling om je hond te beschermen tegen teken?
Wanneer je naar buiten gaat, zeker in gebieden met hoge grassen, riet en struikgewassen, is een tekenbescherming belangrijk om een beet tegen te gaan.
Als bescherming kun je verschillende chemische en natuurlijke bestrijdingsmiddelen in zetten om te verhinderen dat die nare beestjes je viervoeter bijten.
Zelf zijn wij een voorstander van een behandeling met natuurlijke middelen voor huisdieren in plaats een behandeling met chemische middelen.
Uiteindelijk zijn veel chemische middelen een extra belasting voor het immuunsysteem van je hond en dus voor hun gezondheid.
Deze anti-teek middelen komen meestal via de huid in het bloed van je hond en komen vervolgens - via het bloed - in bijna elke plek van het lichaam.
Natuurlijke middelen tegen teken
Natuurlijke bestrijdingsmiddelen om te voorkomen dat je hond teken krijgt zijn er ook.
Natuurlijke bestrijdingsmiddelen voorkomen teken bij je hond zonder gif te gebruiken.
Geen enkel middel geeft een volledige garantie dat je hond volledig teek vrij blijft, maar door natuurlijke middelen te gebruiken voorkom je dat je hond wordt volgepompt met chemische middelen.
Daarbij moet gezegd worden dat elke hond anders is en verschillend zal reageren. Dus niet elk middel zal per definitie helpen, maar het proberen is het zeker waard.
Lees hier ons uitgebreide artikel: Natuurlijke middelen tegen teken.
Informatieve links & websites:
- Tekenradar.nl: Check op deze informatie website de tekenverwachting voor de komende dagen.
- https://www.lymeepidemie.nl/20-belangrijke-punten-over-de-ziekte-van-lyme/: een interessante site met allerlei informatie over de ziekte van lyme
- Weekvandeteek.nl