Uit onderzoek blijkt dat ongewenst gedrag bij de reu de grootste reden (58%) is voor castratie.
Decennialang werd castreren van honden routinematig aanbevolen voor jonge honden als remedie tegen bijvoorbeeld:
- Blaffen, uitvallen en reactiviteit bij honden of tegen mensen;
- Uitdagingen bij hond-hond interacties;
- Rijgedrag ("zogenaamd dominant gedrag"), honden die binnen plassen;
- Puberteit (alsof je dit zou kunnen genezen ;-)
Let op:
Wat ik nu ga bespreken betreft castratie, gezondheid en gedrag. Dit gaat NIET over een populatie honden die ongecontroleerd groeit door gebrek aan effectieve sterilisatie- en castratieprogramma's, wat essentieel is het aantal honden in balans te houden.
Goed.
Wat gebeurt er precies wanneer we een hond castreren?
Castratie bij honden, uitgevoerd door een dierenarts, is het chirurgisch verwijderen van de geslachtsklieren, oftewel de testikels bij mannelijke honden (reu) en de eierstokken bij vrouwelijke honden (teef).
De hond slaapt tijdens deze operatie door een verdoving. Deze operatie helpt om te voorkomen dat de hond in de toekomst kleine puppy's kan krijgen en zou ook goed "kunnen zijn" voor de gezondheid van de hond.
Het zou de kans op sommige ziektes, zoals bepaalde kankers, verminderen en kan ook het gedrag van de hond in sommige gevallen kalmer maken.
Wanneer een hond gecastreerd wordt, worden zijn testikels weggehaald. Dit betekent dat hij zich niet meer kan voortplanten.
De testikels zijn ook een belangrijke bron van het hormoon testosteron. Door de testikels te verwijderen, vermindert de hoeveelheid testosteron in het lichaam van de hond.
Het is interessant om te weten dat niet alleen de testikels, maar ook de bijnieren (bij zowel mannelijke als vrouwelijke honden) en de eierstokken (bij vrouwelijke honden) een kleine hoeveelheid testosteron produceren.
Welke gevolgen heeft castratie bij honden?
Belangrijk is dat testosteron waardevol is als hormoon vanuit gedragsperspectief.
Bij meerdere diersoorten is aangetoond dat het nauw samenhangt met zelfvertrouwen.
Waarom werkt testosteron goed tegen gedragsproblemen?
Wel, gedragsproblemen bij honden komen vaak voort uit een gebrek aan zelfvertrouwen of door gevoelens van angst, stress en vrees voor iets.
Om het simpel te stellen: Testosteron, een hormoon dat vaak in verband wordt gebracht met positieve effecten zoals zelfverzekerdheid en assertiviteit, is niet verantwoordelijk voor gedragsproblemen bij honden.
Deze problemen zijn eerder gerelateerd aan negatieve emoties, zoals angst en een gebrek aan zelfvertrouwen, en niet aan de positieve invloed die testosteron kan hebben.
Het is belangrijk te weten dat zelfvertrouwen bij honden altijd goed is en helpt bij het ondersteunen van hun gedrag.
Een studie uit 2018, uitgevoerd door McGreevy en collega's, toont aan dat hoe langer een hond zijn voortplantingsorganen (gonaden) behoudt, hoe groter de kans is op het ontwikkelen van gedragsproblemen. Deze studie is online beschikbaar voor wie meer wil weten: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5931473.
Wat vonden ze in het onderzoek?
Honden die korter hun geslachtsorganen behouden en daardoor sneller hun testosteron verliezen, hebben minder kans op twee specifieke gedragsproblemen, volgens hun eigenaren:
- Piepen of janken wanneer ze alleen worden gelaten.
- Binnen plassen.
Er is echter nog meer.
Want, hoe langer de honden in het onderzoek (met een steekproefgrootte van 6.235 honden) hun geslachtsorganen, en daarmee hun testosteron, behielden.
Des te minder waarschijnlijk was het dat hun eigenaren een van de 26 verschillende, meestal ongewenste, gedragingen rapporteerden!
En 7 van deze gedragingen, die minder vaak werden gemeld door de eigenaar bij honden die niet gecastreerd zijn...
... worden gezien als "agressief" (zoals agressie naar mensen of naar andere honden).
Beluister ook deze podcast: De nadelen van castratie bij honden.
Waarom wordt castratie vaak ten onrechte overwogen en aanbevolen?
Bij ongewenst gedrag zoals blaffen, uitvallen en reactief uitvalgedrag is vaak sprake van onderliggend pessimisme.
De term "onderliggend pessimisme" bij honden bedoel ik om een gedragsneiging te beschrijven waarbij een hond situaties of onbekende objecten in zijn omgeving eerder als negatief of bedreigend ervaart.
Dit concept komt uit onderzoek waarbij honden getest worden op hun reacties in onzekere situaties.
Laat me je het uitleggen:
Bijvoorbeeld, in een test kunnen honden leren dat een bak aan de ene kant van de kamer altijd voedsel bevat (een positieve uitkomst) en aan de andere kant nooit voedsel bevat (een negatieve uitkomst).
Als vervolgens de bak ergens in het midden wordt geplaatst, zullen sommige honden optimistisch zijn en het als een kans op voedsel zien, terwijl anderen pessimistisch zijn en het als een lege bak interpreteren.
Honden die de neiging hebben om situaties negatief te interpreteren, kunnen in hun dagelijks leven meer angstig of terughoudend zijn, vooral bij nieuwe of veranderende situaties.
Dit kan leiden tot gedragingen zoals blaffen, uitvallen of angstig gedrag in nieuwe of onzekere situaties. Honden zien nieuwe dingen in hun omgeving (zoals mensen, andere honden, katten of fietsers) als bedreigend.
Conclusie: Castratie helpt hier vaak niet bij en kan het zelfs erger maken.
Laten we een sprong wagen in het diepe en ontdekken waarom castratie bij honden vaak ten onrechte als de go-to oplossing wordt gezien en aangeraden...
1. Problemen met interacties tussen honden:
Dit stuk gaat over de onvoorspelbaarheid in hoe een hond reageert op andere honden.
Kijk, soms kan jouw hond plotseling agressief reageren tijdens een neus-aan-neus ontmoeting.
In andere gevallen stelt hij zich defensief (terughoudend) op en gaat zijn vacht overeind staan (borstelen) wanneer hij een andere hond tegenkomt.
Of hij kan luid blaffend naar andere honden toe rennen.
Voor een geslaagde interactie tussen honden zijn drie vaardigheden nodig:
- optimisme;
- het vermogen om zich terug te trekken (het nut inzien van het verlaten van een interactie met een andere hond);
- kalmte.
Een gebrek aan een van deze vaardigheden kan leiden tot onvoorspelbare en soms problematische ontmoetingen tussen honden.
In zo'n situatie, is castratie dan de juiste aanpak om dergelijk gedrag aan te pakken? Of is het mogelijk dat castratie, door het verlagen van de testosteronproductie, dit gedrag in sommige gevallen juist kan versterken?
2. Opspringen en ongepast plassen!
Lange tijd werden deze gedragingen beschouwd als tekenen van ultiem gebrek aan respect, alsof de hond probeert de baas te domineren.
Maar, in realiteit zijn deze acties vaak uitingen van een hond die zich onzeker voelt, angstig is, of simpelweg niet goed weet hoe te handelen.
Castratie maakt dit niet beter en kan dit gedrag mogelijk erger maken.
3. Puberteit
Puberteit, is geen aandoening, maar een cruciale ontwikkelingsfase gekenmerkt door significante veranderingen in de hersenen, cognitieve functies en hormoonspiegels.
Deze fase leidt vaak tot natuurlijke conflicten tussen het jonge dier (zowel bij mensen als honden) en hun verzorgers.
Het is belangrijk om te begrijpen dat zelfvertrouwen en een sterke relatie van onschatbare waarde zijn in deze periode.
Dus rijst de vraag: zou het niet effectiever zijn om de nadruk te leggen op het versterken van onze relatie met onze honden door positieve interacties, speelse activiteiten en gerichte training, in plaats van direct over te gaan tot castratie?